Instructies voorafgaand aan de proeverij:

Temperatuur van de bieren: Koel de flesjes, maar haal deze een half uurtje voor de proeverij uit je koelkast. De ideale temperatuur voor het proeven van deze bieren is 10°C tot 15°C.

Glaswerk: Het liefst proef je Orval natuurlijk in authentieke Orval glazen. Als je deze niet in huis hebt, proef de bieren bij voorkeur in ruime glazen met een bolle vorm, zoals wijnglazen of bierglazen met eenzelfde vorm. Zorg dat de glazen goed schoon en droog zijn. Zet minimaal twee glazen per persoon klaar. Wil je alles naast elkaar kunnen proeven, gebruik je vier glazen per persoon.

Water: Om goed het verschil tussen de bieren te kunnen proeven, is het verstandig om een karafje water klaar te zetten.

Bourgondische toevoeging: Wil je de thuisproeverij echt tot een Bourgondische beleving maken? Dan kan iets te happen natuurlijk niet ontbreken. Het verschil in smaak van de verschillende leeftijden proef je het beste zonder dat je er iets bij eet, maar daarna geniet je heerlijk van de bieren met een goede trappistenkaas (hoe ouder de Orval, hoe ouder de kaas die je er bij serveert) of bijvoorbeeld een lekkere fuet.

Orval thuisproeverij

Gefeliciteerd, je staat op het punt een thuisproeverij Orval mee te maken. Je hebt het volgende klaar staan:

Orval is een amberkleurig bier van 6,2% dat wordt gebrouwen met een zogenaamde dry-hop methode. In dit geval wordt de aromahop pas tijdens het lageren, de rustperiode na de vergisting aan het bier toegevoegd. Hierdoor wordt het bier niet perse heel bitter, maar krijgt het wel erg aromatische, fruitige hoptonen.

Bij het afvullen van het bier wordt een zogenaamde Brettanomyces-gist toegevoegd, die ze ook wat kandijsuiker als voeding meegeven. Deze gist is van origine een ‘wilde’ gist en zorgt voor ietswat ‘funky’ eigenschappen. Deze maken het bier ook wat droger en geeft het zijn geheel eigen karakter.

Juist omdat de gist zo langzaam werkt, merk je de invloed van deze gist pas na drie maanden. Vandaar dat dit bier zich uiterst goed leent voor een proeverij van flesjes die niet extreem veel van leeftijd verschillen, zoals deze nu voor je staat.

We gaan proeven!

De ‘basis’-Orval: 6 maanden oud

In het proefpakket zit per persoon een flesje Orval van +/- 6 maanden oud. Deze gebruiken we als ‘basisbier’. Het bier heeft eigenlijk alles in zich. Schenk dit bier uit (let op, schenk het voorzichtig uit, zodat de gist in de fles blijft). Neem eerst een goede slok om de ergste dorst te lessen. Vervolgens, ruik en proef in kleine slokjes en probeer te definiëren wat je allemaal proeft.

De jonge Orval: nog geen 3 maanden oud

Schenk in een tweede glas de jonge Orval, de Orval van jonger dan 3 maanden. Per persoon zit er een half flesje in het proefpakket. In deze jonge Orval heeft de Brettanomyces-gist nog geen tijd gehad de suikers te verorberen. Het bier smaakt dus nog zoals het jonge bier dat uit de brouwerij komt: een amberkleurig bier met fruitige hoparoma’s. Proef, eventueel met slokjes water tussendoor, de twee verschillende glazen Orval eens na elkaar. Je proeft dat de wilde gist haar effect op het bier heeft gehad. Het bier iets minder zoet en daardoor wat droger geworden. Ook begint de wilde gist haar ‘funky’ karakter af te geven.

De ontwikkelde Orval: +/- een jaar oud

Naarmate Orval ouder wordt, krijgt het karakter van de wilde gist steeds meer de overhand en verdwijnt de fruitigheid van de hop. Alle suikers in het bier zijn na +/- 45 weken volledig opgegeten door de gist. Naast de rinse, friszure tonen die de gist heeft achtergelaten blijft er een droge bitterheid over. Proef je het verschil tussen de zes maanden oude Orval en deze die ongeveer twee keer zo oud is?

De oude Orval: +/- twee jaar oud

Een Orval kan zeer lang bewaard worden, wanneer dit onder de juiste omstandigheden gebeurt. Nadat de gist haar werk heeft gedaan, zet de rijping van het bier zelf in. De droogheid blijft, maar de bitters zullen steeds verder naar de achtergrond verdwijnen, waardoor het rins-zure steeds dominanter wordt. Kun je ook andere verouderingstonen onderscheiden?

De gerijpte Orval: Minimaal 4 jaar gerijpt

Na 4 jaar of ouder spreken we van een echt gerijpte Orval. Rijpingtonen die je ook bij andere rijpingsbieren terug vindt ga je ook ontdekken in de Orval. Op welke leeftijd vind jij de Orval het allerlekkerste?

De ziel van Orval: de nagisting

Je kunt met recht zeggen dat de ziel van Orval zit in de nagisting op fles. Als het goed is zit deze gist nog in je flesjes ‘basis’-Orval. Je kun de gist voorzichtig los ‘walsen’ en deze vervolgens in een apart glas uitschenken. Deze gist zit boordevol vitamine B, maar heeft ook een karakteristieke smaak. Je kunt deze gist nu apart proeven, maar je kunt ook een beetje bijschenken in het glas ‘basis-Orval, als hier nog iets van over is 😉 Je zult merken dat het bier een karaktervolle boost krijgt. Deze methode kun je overigens toepassen op vrijwel alle bieren met nagisting op fles, net waar je persoonlijke voorkeur naar uit gaat.